Veel gemeenten streven naar vergroening en zijn zuinig op hun bomen. Inzicht in standplaats, soort en kwaliteit is daarbij heel belangrijk. Soms ontbreekt het gemeenten aan die gegevens of hebben ze niet de tijd om deze snel te verzamelen en bestaat er twijfel over de boomveiligheid. Zo ook over de populieren in gemeente Vlissingen.

Breukgevaarlijk
Populieren hebben de naam op leeftijd takbreukgevaarlijk te worden. “Dat is niet per definitie waar”, vertelt senior boomtechnisch adviseur Mathijs de Natris. “Er zijn verschillende rassen en cultivars. Bepaalde cultivars zijn inderdaad takbreukgevoeliger en daar moet je rekening mee houden. Zo’n boom groeit (te) snel en verstevigt zijn houtweefsel onvoldoende. Hierdoor kan de tak bezwijken onder zijn eigen gewicht.”

Verleden en toekomst
In de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog werden veel populieren aangeplant. Snelgroeiende bomen die snel een groen karakter geven. Populieren doen het op veel plekken fantastisch en zijn kenmerkend voor het Nederlandse landschap. Ook voor de toekomst hebben populieren zeker hun waarde. Cultuurhistorisch, maar ook vanwege de biodiversiteit en klimaatbestendigheid waaraan ze als boom bijdragen.

Loterij
Omdat veel populieren in dezelfde tijd zijn aangeplant, komen ze tegelijk in de volwassen fase. Dan gaan ook de beheerproblemen spelen bij de ‘problematische cultivars’. Een grote opgave voor veel gemeenten! Vaak is lastig te achterhalen welke cultivars precies zijn aangeplant destijds. Heb je pech of geluk?

Op naam
In 2018 hebben we elke populier in Vlissingen op soort- en cultivarnaam gebracht en beoordeeld. In 2023 hebben we de bomen opnieuw bekeken aan de hand van de richtlijn ‘Takbreuk populier’, mede opgesteld door Senior adviseur ecosysteemdiensten Fons van Kuik. Mathijs vertelt: “Ik heb hier in de zomer op de fiets alle populieren beoordeeld. Een heel andere opname dan een reguliere boomveiligheidscontrole. Je moet anders kijken, je in de richtlijn verdiepen en de specifieke kenmerken van de boom begrijpen. Pas dan kun je zo’n inspectie goed uitvoeren.”

Gefaseerd vervangen
Mathijs stelt met de richtlijn bijvoorbeeld vast welke kroonvorm een verhoogde kans op takbreuk geeft. Hij berekent per boom een score die de vervangingsurgentie aangeeft. Zo kan de gemeente de populieren gefaseerd vervangen. Mathijs: “Niet alle populieren hoeven te wijken. En ook niet allemaal tegelijk. Dit biedt ruimte om budgetten te reserveren en het beheer te plannen. Boomgroepen of lanen zijn vaak van dezelfde cultivar. Je kunt ze prima vervangen door nieuwe populieren. Er zijn voldoende cultivars die bijvoorbeeld helemaal niet takbreukgevoelig zijn.”

Inspectie
Wil je ook meer inzicht in de vitaliteit van jouw populierenbestand? Of zijn je andere bomen aan een grondige veiligheidsinspectie toe? Neem dan contact op met Mathijs de Natris.