De EU-Natuurherstelwet verplicht alle lidstaten om het herstel van stedelijke ecosystemen actief aan te pakken. Artikel 8 zegt concreet: geen verlies van boomkroonbedekking en groene ruimte binnen de bebouwingscontouren. Vanaf 2030 moet er zelfs sprake zijn van groei. Gemeenten hebben een sleutelrol in deze vergroeningsopgave. Zij moeten ervoor zorgen dat het groen in dorpen en steden niet afneemt, maar juist toeneemt. Het jaar 2024 geldt als nulmeting: het ijkpunt waarop de uitgangssituatie wordt vastgelegd.
De BomenMonitor vormt de basis om boomkroonbedekking en groene ruimte in beeld te brengen.
We combineren satellietbeelden, luchtfoto’s, laserscandata en burgerwetenschap tot één landelijk, gestandaardiseerd overzicht van het bomenbestand en stedelijk groen. Zo wordt elke vierkante meter meegenomen: van park tot tuin, van straatboom tot berm.
De BomenMonitor wordt continu geactualiseerd. Binnen elk stedelijk ecosysteem berekenen we de boomkroonbedekking en het oppervlak groene ruimte volgens de definities van de EU-Natuurherstelwet.
Breder perspectief op herstel
De Natuurherstelwet vraagt niet alleen om inzicht in boomkroonbedekking en groene ruimte. De wet biedt veel kansen om te verbinden met andere thema’s als klimaatadaptatie, biodiversiteit, gezondheid en recreatie. In veel gevallen sluiten de vereisten van de Natuurherstelwet aan op bestaande kaders zoals Basiskwaliteit natuur, de bomennorm en ambities rond oude bomen.
Kijk daarom verder dan alleen de verplichtingen van artikel 8 en sluit aan bij andere groene opgaven binnen de gemeente. Door deze opgaven te combineren ontstaat één integraal beeld van het stedelijke groen en wordt het eenvoudiger om maatregelen effectief te plannen.
Het resultaat
De inzichten uit de BomenMonitor leveren een heldere nulmeting en trendanalyse waarmee jouw gemeente direct ziet:
Je ontvangt een nulmeting over 2024 van de boomkroonbedekking en de groene ruimte binnen de bebouwingscontouren, volledig in lijn met de vereisten van de Natuurherstelwet.
Daarna volgen jaarlijkse updates die laten zien hoe de situatie zich ontwikkelt. De resultaten worden elk jaar samengevat in een infographic. Tijdens de looptijd van de overeenkomst krijg je toegang tot de BomenMonitor API en kun je deelnemen aan onze masterclass samen met andere gemeenten.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Cobra is een adviesbureau van aanpakkers en doorzetters. Wij werken door heel Nederland voor gemeenten, provincies, waterschappen, bedrijven, ontwikkelaars en non-profit organisaties.
Onze visie is om wereldleider te zijn in het in kaart brengen van stedelijke natuur en het geven van inzicht in de toekomstige leefomgeving.
Cobra is een adviesbureau van aanpakkers en doorzetters. Wij werken door heel Nederland voor gemeenten, provincies, waterschappen, bedrijven, ontwikkelaars en non-profit organisaties.
Onze visie is om wereldleider te zijn in het in kaart brengen van stedelijke natuur en het geven van inzicht in de toekomstige leefomgeving.
We bieden een nulmeting aan en een trendanalyse voor de komende vijf jaar.
De nulmeting leveren wij uit in het eerste kwartaal 2026. De nulmeting is gebaseerd op de uitgangssituatie in 2024. Precies wat de Natuurherstelwet vraagt. De eerste trendanalyse leveren we medio 2026. Vervolgens ontvang je elk jaar een tussentijdse rapportage. Medio 2030 leveren we het eindrapport.
*Prijzen gelden bij een overeenkomst van vijf jaar. Tussentijdse prijsstijgingen berekenen wij niet door. In plaats daarvan verrekenen wij deze prijsstijgingen met de resterende looptijd van de monitoring. Voor het zesde jaar worden afzonderlijk afspraken gemaakt over het eindrapport.
De verplichting ligt formeel bij de lidstaat. Lidstaten moeten uiterlijk 31 december 2030 zorgen dat er geen nettoverlies is in de totale nationale oppervlakte aan stedelijke groene ruimte en stedelijke boomkroonbedekking. Gemeenten worden in het Programmaplan Natuurplan 2025 genoemd als partijen met een monitoringsverantwoordelijkheid en leveren daarvoor lokale gegevens aan.
In artikel 14 van de Natuurherstelverordening staat dat lidstaten stedelijke ecosysteemgebieden moeten vaststellen voor al hun steden, kleinere steden en voorsteden. Deze gebieden omvatten de gehele stad of delen daarvan, in ieder geval de stedelijke centra en stedelijke clusters en eventueel ook voorstedelijke gebieden.
Boomkroonbedekking, of boomkroonoppervlakte, is de horizontale oppervlakte van boomkronen gezien van bovenaf. Het gaat om het deel van het stedelijk oppervlak dat door boomkronen wordt bedekt.
In de Natuurherstelverordening is stedelijke groene ruimte de verzamelterm voor alle groene vegetatie binnen stedelijke ecosysteemgebieden, zoals parken, tuinen, bermen, sportvelden en stedelijke bossen.
De Natuurherstelverordening is de officiële Europese regelgeving, vastgelegd als Verordening EU 2024 1991. Omdat het een verordening is, geldt deze direct in alle EU landen zonder dat er een aparte nationale wet nodig is om deze om te zetten. De term Natuurherstelwet wordt in Nederland gebruikt als benaming voor dezelfde verordening in de beleids en communicatiepraktijk. Inhoudelijk gaat het dus om hetzelfde instrument.
Nee. De verordening noemt 10 procent alleen als een drempel om bepaalde stedelijke gebieden te mogen uitsluiten van de herstelverplichting. Als een gebied meer dan 45 procent groene ruimte en meer dan 10 procent boomkroonbedekking heeft, mag het worden uitgezonderd van de verplichting. Het is geen norm of minimumwaarde.
Geen nettoverlies betekent dat de totale nationale oppervlakte stedelijke groene ruimte en boomkroonbedekking in 2030 ten minste gelijk moet zijn aan het niveau op het moment van inwerkingtreding van de verordening. Na 2030 moet sprake zijn van een toenemende trend.
Ja. Artikel 14 bepaalt dat stedelijke ecosysteemgebieden moeten worden vastgesteld voor alle steden, kleinere steden en voorsteden. Ook kleinere woonkernen met stedelijke kenmerken vallen hieronder.
De Natuurherstelverordening stelt dat lidstaten uiterlijk op 31 december 2030 geen nettoverlies mogen hebben in de totale nationale oppervlakte stedelijke groene ruimte en stedelijke boomkroonbedekking. Gemeenten leveren de gegevens waarmee Nederland kan aantonen dat deze verplichting wordt gehaald. Door onze nulmeting van 2024 en de jaarlijkse updates te vergelijken wordt zichtbaar of de hoeveelheid groene ruimte en boomkroonbedekking minimaal gelijk blijft en na 2030 groeit. Op basis hiervan kan worden vastgesteld of de gemeente bijdraagt aan de nationale verplichting.
We brengen de boomkroonbedekking in beeld via de BomenMonitor, onze landelijke databron waarin alle gegevens over het bomenbestand samenkomen. We combineren satellietbeelden, luchtfoto’s, laserscandata en burgerwetenschap tot één gestandaardiseerd overzicht van het kroonoppervlak. De boomkronen worden als horizontale projecties herkend, zodat zichtbaar wordt welk deel van het stedelijke oppervlak wordt bedekt. Deze aanpak levert een betrouwbaar en herhaalbaar beeld dat aansluit op de definities van de Natuurherstelwet en geschikt is voor monitoring door de tijd heen.
We brengen de groene ruimte in beeld op basis van onze landbedekkingskaart, waarin we satellietbeelden, luchtfoto’s en andere ruimtelijke gegevens combineren tot één gestandaardiseerde vegetatiekaart. Alle groene elementen, zoals bijvoorbeeld bomen, gras, lage struiken en ruig grasland, worden als oppervlakte herkend en samengebracht in één overzicht. Deze aanpak sluit aan op de definities uit de Natuurherstelwet en levert een betrouwbaar en herhaalbaar inzicht dat geschikt is voor monitoring door de tijd heen.
Er worden verschillende termen gebruikt zoals boomkroonbedekking, boomkroonoppervlakte of kroonprojectie. Maar feitelijk gaat het om hetzelfde: hoeveel landoppervlak wordt, van bovenaf gezien, overdekt door boomkronen.
De BomenMonitor wordt continue geactualiseerd op basis van onder andere luchtfoto’s laserscandata, satellietbeelden, feedback uit de BomenSpotter, integratie met professionele bomendatabases.
Wij brengen alle bomen in beeld, zowel in de openbare ruimte als op particulier terrein. Voor de berekening van de boomkroonbedekking maken we geen onderscheid, omdat de Natuurherstelwet uitgaat van het totale stedelijke groen binnen het ecosysteemgebied.
In de BomenMonitor is dit onderscheid wel zichtbaar, omdat daar de gemeentelijke bomendata worden gecombineerd met onze landelijke detectie. Hierdoor kan een gemeente desgewenst zien welke bomen tot het openbaar beheer behoren en welke niet, terwijl de berekening zelf altijd alle bomen meeneemt.
Om tot een goede analyse te komen is het integreren van de gemeentelijke bomendatabase met de BomenMonitor een vereiste. Daardoor sluiten de resultaten altijd aan op de lokale situatie en ontstaat één compleet en actueel beeld van het bomenbestand. Ook gebruiken we de gemeentelijke beheerkaarten voor het nóg scherper stellen van het groene gebied.
Ja. Een gemeente kan zelf bebouwingscontouren aanleveren wanneer zij een specifieke afbakening wil gebruiken. Een gemeente kan er ook voor kiezen om aan te sluiten bij bestaande nationale indelingen.
Ja. De verordening vereist monitoring van trends. De BomenMonitor maakt die trend zichtbaar doordat de gegevens elk jaar worden geactualiseerd en als tijdreeks beschikbaar zijn.
De verordening werkt met een zesjaarlijkse monitoringscyclus voor rapportage aan de EU. Wij adviseren om de meting jaarlijks te herhalen, zodat je tijdig kan bijsturen en aantonen hoe de boomkroonbedekking en groene ruimte zich ontwikkelen richting de doelen van de Natuurherstelwet.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Wat is de boomkroonbedekking in mijn gebied (gemeente, wijk, buurt, grid)
Hoe was de boomkroonbedekking in het verleden?
Welk reëel ambitieniveau is voor de toekomst haalbaar?
Hoe ver zit ik van mijn doelstelling af?
